Χρόνια πολλά Ελλάδα! Χρόνια πολλά Έλληνες!
Σήμερα, γιορτάζει ο απανταχού ελληνισμός και η χριστιανοσύνη. Απόψε, την ημέρα που ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ως άγγελος καλών ειδήσεων, μετέφερε στην Παναγία το χαρμόσυνο μήνυμα της επικείμενης γέννησης του Θεανθρώπου, ο Ελληνισμός γιορτάζει την συμπλήρωση διακοσίων ετών από την εθνεγερσία που άλλαξε τον κόσμο μας. Μία εθνεγερσία η οποία έδειξε και στα υπόλοιπα σκλαβωμένα έθνη της Ευρώπης, πως μπορούσαν και έπρεπε να διεκδικήσουν το αγαθό της ελευθερίας τους. Μία εθνεγερσία, η οποία κατόπιν μακρόχρονων αγώνων, εν τέλει επέφερε το 1918 και μετά την ήττα των Κεντρικών δυνάμεων στον Α' παγκόσμιο πόλεμο, το τέλος των αυταρχικών και υπερσυντηρητικών δεσποτειών και συνέβαλλε τα μέγιστα στη διαμόρφωση του σημερινού « Δυτικού κόσμου».
Όμως πέραν των εντυπωσιακών αυτών αποτελεσμάτων, η εθνεγερσία του 21' αποτελεί πηγή έμπνευσης για εμάς τους Έλληνες, ακριβώς επειδή πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία εγγύηση επιτυχίας. Ακριβώς επειδή ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έδωσε την μάχη για μία ελεύθερη Ελλάδα, παρά την αποκήρυξη του από τον Ρωσικό στρατό. Ακριβώς επειδή ο Ιωάννης Καποδίστριας έδωσε μία τεράστια διπλωματική μάχη και εν τέλει κατόρθωσε να εξασφαλίσει την ουδετερότητα των Μεγάλων Δυνάμεων στον πόλεμο Ελλήνων και Οθωμανών ( οι συντηρητικοί Ευρωπαίοι ήσαν έτοιμοι να παρέμβουν δυναμικά υπέρ των Οθωμανών). Ακριβώς επειδή οι εξαθλιωμένοι σωματικά, αλλά πνευματικά αλύγιστοι Έλληνες, κατόρθωσαν να αντισταθούν στην υπερσυντηρητική Ευρώπη της δεσποτικής Ιεράς συμμαχίας, αλλά και στον πολυπληθέστερο Οθωμανικό στρατό, πετυχαίνοντας ένα θαύμα αντάξιο της μακραίωνης και ευκλεούς ιστορίας τους. Και εάν οι στιγμές δόξας και υπερηφάνειας που μας προσέφεραν οι αδάμαστοι και ελευθερόφρονες πρόγονοι μας είναι πραγματικά αμέτρητες και άπειρες, θα προσπαθήσω να αναφέρω μερικές μόνο από αυτές, τις οποίες θεωρώ αρκετά ενδεικτικές. Μερικές από τις μεγαλύτερες νίκες στη στεριά είναι οι εξής: Η άλωση του Λάλα, η μάχη του Βαλτετσίου και η άλωση της Τριπολιτσάς, το έπος του Οδυσσέα Ανδρούτσου και των 120 παλικαριών του στο Χάνι της Γραβιάς, ο θρίαμβος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του Νικηταρά ( του Αχιλλέα του 21), του Παπαφλέσσα και των άλλων ηρώων των Δερβενακίων, η νίκη του Γεώργιου Καραΐσκάκη στην Κορομηλιά, η νίκη των 450 Σουλιωτών του Μάρκου Μπότσαρη στο Κεφαλόβρυσο Επτανήσων, απέναντι στους πολυπληθέστερους Οθωμανούς ( νίκη η οποία επισκιάστηκε από τον ευκλεή, μα και οδυνηρό θάνατο του υποδειγματικού στρατηλάτη, Μάρκου Μπότσαρη), καθώς και η νίκη του Δημήτριου Υψηλάντη και του Ελληνικού στρατού στην Πέτρα της Βοιωτίας το 1829 ( η τελευταία μάχη του αγώνα, η οποία εξασφάλισε στην πράξη, τα κερδισμένα στις συνθήκες της εποχής δικαιώματα των Ελλήνων), είναι μερικές μόνο από τις περίλαμπρες και νικηφόρες μάχες του αγώνα τις οποίες ενδεικτικά αναφέρω.
Όμως όπως ανέφερα και στο τελευταίο μου άρθρο, οι Έλληνες έχουμε το εκπληκτικό χάρισμα να κερδίζουμε τον θαυμασμό εχθρών και φίλων, όχι μόνο μέσω των μεγαλειωδών νικών μας, αλλά και μέσω των ένδοξων ηττών μας. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς; Την ηρωική και αξιομνημόνευτη θυσία του Γρηγορίου Παπαφλέσσα και των πεντακοσίων Ελλήνων που έμειναν μαζί του να υπερασπιστούν την τιμή του Ελληνικού έθνους, απέναντι σε τρεις χιλιάδες Οθωμανούς στη Μάχη στο Μανιάκι; Θυσία την οποία ακόμα και ο ίδιος ο Ιμπραήμ Πασάς αναγνώρισε μακαρίζοντας τον νεκρό Παπαφλέσσα για τον ηρωισμό και την αντρειοσύνη του και φιλώντας τον στο μέτωπο σε ένδειξη ειλικρινούς σεβασμού σε έναν άξιο αντίπαλο; Να θυμηθεί κανείς την ηρωική αντίσταση των «ελεύθερων πολιορκημένων» του Μεσολογγίου, η οποία εξυμνήθηκε από την εγχώρια και τη διεθνή ποίηση όσο καμία άλλη; Να θυμηθεί κανείς τον βαρύτατο φόρο αίματος που πλήρωσαν η Χίος, τα Ψαρά, η Σαμοθράκη, καθώς και όλες οι Ελληνικές πόλεις;
Όμως οι Έλληνες, αυτός ο θαλασσοπόρος λαός δεν ήταν δυνατόν να διακριθεί στην στεριά και να υστερήσει στη θάλασσα. Στη θάλασσα όπου με μπροστάρηδες τους φλογερούς πατριώτες της νησιωτικής Ελλάδος, οι Έλληνες κατόρθωσαν να συγκροτήσουν έναν αξιοθαύμαστο ναυτικό στόλο ( μετατρέποντας την πλειοψηφία των εμπορικών πλοίων σε πολεμικά) και παρά τις αντιξοότητες του αγώνα, επέτυχαν μεγάλα πλήγματα στο Οθωμανικό ναυτικό. Ενδεικτικά αναφέρεται η πυρπόληση της ναυαρχίδας της Χίου από τον Ψαριανό ναύαρχο, Κωνσταντίνο Κανάρη, η ναυμαχία των Σπετσών, η ναυμαχία της Σάμου και φυσικά η ναυμαχία του Ναβαρίνου η οποία πρέπει να αναφερθεί, ακριβώς επειδή η ελληνική φυλή δε φημίζεται για την αγνωμοσύνη της, αλλά για την εντιμότητα της. Η νίκη λοιπόν των Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλία-Γαλλία και Ρωσία) έναντι των Οθωμανών στη μάχη αυτή, ήταν πράγματι μία καθοριστικής σημασίας νίκη για την οικοδόμηση του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, η οποία αξίζει και πρέπει να αναφέρεται. Πρέπει να αναφέρεται, ακριβώς επειδή αποδεικνύει πως οι Έλληνες με τη λεβεντιά και τα δίκαια αιτήματα μας καταφέραμε να μεταστρέψουμε το αρνητικό κλίμα που υπήρχε για εμάς στην Ευρώπη και να κερδίσουμε την ελευθερία μας κυριολεκτικά, με το «σπαθί» μας.
Όμως επειδή καμιά φορά τα λόγια είναι περιττά και επειδή αυτούς τιμάμε σήμερα, αφήνω τους ίδιους τους ήρωες της εθνεγερσίας του 21' να ξεδιπλώσουν το όραμα τους.
Ποίηση:
Θούριος, Ρήγας Βελεστινλής:
Ὡς πότε παλικάρια νὰ ζοῦμεν στὰ στενά,
Μονάχοι σὰ λιοντάρια, σταὶς ράχαις στὰ βουνά;
Σπηλιαὶς νὰ κατοικοῦμεν, νὰ βλέπωμεν κλαδιά,
Νὰ φεύγωμ΄ ἀπ΄ τὸν Κόσμον, γιὰ τὴν πικρὴ σκλαβιά.
Νὰ χάνωμεν ἀδέλφια, Πατρίδα, καὶ Γονεῖς,
Τοὺς φίλους, τὰ παιδιά μας, κι΄ ὅλους τοὺς συγγενεῖς.
Καλλιό 'ναι μίας ὥρας ἐλεύθερη ζωή,
Παρὰ σαράντα χρόνοι σκλαβιά, καὶ φυλακή
Εις Σάμον ωδή, Ανδρέας Κάλβος
Όσοι το χάλκεον χέρι
βαρύ του φόβου αισθάνονται,
ζυγόν δουλείας, ας έχωσι·
θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία.
Ωδή Εις Δόξαν:
Νοεῖς; - Τρέξατε, δεῦτε
οἱ τῶν Ἑλλήνων παῖδες·
ἦλθ᾿ ὁ καιρὸς τῆς δόξης,
τοὺς εὐκλεεῖς προγόνους μας
ἂς μιμηθῶμεν.
Ἐὰν τὸ ἀκονίσῃ ἡ δόξα,
τὸ ξίφος κεραυνοί·
ἐὰν ἡ δόξα θερμώσῃ
τὴν ψυχὴν τῶν Ἑλλήνων
ποῖος τὴν νικάει;
Ύμνος εις την Ελευθερίαν, Διονύσιος Σολωμός:
Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν κόψι
τοῦ σπαθιοῦ τὴν τρομερή,
σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν ὄψι,
ποὺ μὲ βία μετράει τὴν γῆ.
Ἀπ' τὰ κόκκαλα βγαλμένη
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά,
καὶ σαν πρῶτα ἀνδρειωμένη,
χαῖρε, ὢ χαῖρε, Ἐλευθεριά!
Οι Ήρωες της εθνεγερσίας του 21' για τα ιδανικά του ύψιστου αγώνος τους:
Πνύκα 1838 Λόγος Θεόδωρου Κολοκοτρώνη προς τους νέους της Ελλάδος: Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δηλώνοντας την βαθύτατη πίστη του στον δίκαιο αγώνα των Ελλήνων: «Εγώ, η φαμίλια μου, τα' άρματά μου, ότι έχω είναι για την Ελλάδα».
Μάρκος Μπότσαρης, διαφεύγοντας στα Επτάνησα μετά την μακρόχρονη και ηρωική αντίσταση των Σουλιωτών στον Αλή Πάσα: "Ο Έλλην δεν μπορεί να αισθάνεται ελεύθερος εκεί όπου κυματίζει η Βρετανική σημαία".
Μαντώ Μαυρογένους, επιστολή προς γυναίκες της Γαλλίας το 1824, με σκοπό να τις ευαισθητοποιήσει για τα ύψιστα ιδανικά του Ελληνικού αγώνος: « Η Αγάπη της πατρίδας μου, η πίστη στη θρησκεία, η δίψα για δίκαιη εκδίκηση ξεσήκωσαν την ψυχή μου και μου έδωσαν το πάθος για μάχες. Λαχταρώ μια μέρα μάχης, όπως οι άλλες γυναίκες αναστενάζουν μετά από μία ώρα χορού».
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στις 24 Φεβρουαρίου του 1821 κηρύττει την Ελληνική εθνεγερσία με κεντρικό σύνθημα το περίφημο: « Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος»!
Ο Γρηγόριος Παπαφλέσσας υπενθυμίζοντας στους συναγωνιστές του το ιερό καθήκον τους: «...Έλληνες, ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σε Θεό και σε Πατρίδα! Σ' αυτά τα δύο σας εξορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω από την Σημαία του Χριστού»
Ο Αθανάσιος Διάκος, όταν ο Ομέρ Βρυώνης, ο οποίος τον γνώριζε από την κοινή θητεία τους παλιότερα στην αυλή του Αλή πασά, προσφέρθηκε να τον κάνει ανώτερο αξιωματικό στον οθωμανικό στρατό, αν αλλαξοπιστούσε και ασπαζόταν το Ισλάμ, απάντησε το εξής λιτό και περιεκτικό: "Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω»!
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, αναλύοντας το σκεπτικό του αγώνος των Ελλήνων: «Όταν σηκώσαμεν την σημαίαν εναντίον της τυραννίας ξέραμεν ότι είναι πολλοί αυτείνοι και μαχητικοί κι' έχουν και κανόνια κι' όλα τα μέσα. Εμείς σε ούλα είμαστε αδύνατοι. Όμως ο Θεός φυλάγει και τους αδύνατους, κι' αν πεθάνωμεν πεθαίνομεν δια την Πατρίδα μας, δια την Θρησκείαν μας και πολεμούμεν όσο μπορούμε εναντίον της τυραγνίας κι' ο Θεός βοηθός...».
Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, αναλύοντας τη συμβολή της εκκλησίας στην διατήρηση της ελληνικής συνειδήσεως και προσπαθώντας να αποτυπώσει σε λίγες λέξεις το όραμα της Ελληνικής εθνεγερσίας. «Το Ελληνικόν Έθνος, αφ' ού υπέκυψεν εις τον βάρβαρον και σκληρότατον ζυγόν της Οθωμανικής τυραννίας, υστερήθη όχι μόνον την ελευθερίαν του, αλλά και παν είδος μαθήσεως...και ήτον ενδεχόμενον να εκλείψη διόλου από το Έθνος η Ελληνική γλώσσα, εάν δεν την διέσωζεν η Εκκλησία προς ήν οφείλεται και κατά τούτο ευγνωμοσύνη».
«Η Ιστορία και το μέλλον της Ελλάδος στηρίζονται πάνω σε τρεις λέξεις: Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς».
Εν κατακλείδι, η εθνεγερσία του 21 υπήρξε ένας αγώνας εθνικοαπελευθερωτικός και ρομαντικός. Η εθνεγερσία του 21' υπήρξε ένα μεγαλειώδες έπος, το οποίο ήλθε να προστεθεί στην μακρόχρονη αλυσίδα των επών της Ελληνικής φυλής. Η εθνεγερσία του 21' και η επιτυχής της έκβαση, ήλθε για να αποδείξει πως όσο υπάρχουν άνθρωποι πρόθυμοι να αγωνιστούν για αυτήν, η ελευθερία στις ανθρώπινες κοινωνίες πάντοτε θα υπάρχει. Ήλθε για να αποδείξει πως καμία τυραννία δεν κρατά για πάντα. Ήλθε για να αποδείξει πως στο τέλος το δίκαιο πάντοτε θριαμβεύει! Ήλθε για να αποδείξει πως το Ελληνικό έθνος πάντοτε θα διδάσκει στην οικουμένη τον δρόμο της αρετής και της ελεύθερης σκέψεως. Άλλωστε όπως έλεγε και ο Ρήγας Βελεστινλής: «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά»
Υ.Γ. Χρόνια πολλά Ελλάδα! Χρόνια πολλά Έλληνες!
Υ.Γ. Κλείνουμε και το σημερινό μας άρθρο με τη ρήση του Αριστοτέλους περί των αδιανόητων δυνατοτήτων του Ελληνικού έθνους: « «Το ελληνικό γένος ζει ελεύθερα και διοικείται άριστα και θα μπορούσε να κυριαρχήσει, αν ήταν πολιτικά ενωμένο»