Jean Rostand: “Όσο υπάρχουν δικτατορίες, δεν μου πάει η καρδιά να κατακρίνω τη Δημοκρατία”.
Ένα άρθρο, με το οποίο μπορείς να συμφωνήσεις, μόνο εάν απεχθάνεσαι κάθε είδους απολυταρχισμό. Μόνο εάν δεν πιστεύεις σε κανένα απολυταρχικό καθεστώς, είτε το καθεστώς αυτό το <<σκεπάζει>> ένας εθνικιστικός είτε ένας προλεταριακός <<μανδύας>>. Μόνο εάν πιστεύεις στην ελευθεροτυπία και στη διάκριση των εξουσιών. Μα και αν δε συμφωνήσεις αγαπητή αναγνώστρια και αγαπητέ αναγνώστη, ευχαρίστως μπορώ να δεχτώ τις αντιρρήσεις σου και να κάνουμε ένα γόνιμο διάλογο, ο οποίος μόνο στα δημοκρατικά καθεστώτα, παρά τις αδιαμφισβήτητες αδυναμίες τους, μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Διότι σε περιόδους έντονης κοινωνικοικονομικής και αξιακής κρίσης, ακραίες ιδεολογίες μπορούν να αναδειχθούν και να βρουν <<ευήκοα ώτα>>, μα έχει αποδειχθεί περίτρανα, ότι στο τέλος η δημοκρατία και η συντριπτική λαϊκή πλειοψηφία κερδίζει. Διότι πράγματι από την Αρχαία Αθήνα, έως την Αρχαία Ρώμη ( res publica) και τις σημερινές δημοκρατικές κοινωνίες, τα προτερήματα και τα ελαττώματα της δημοκρατίας είναι ίδια και απαράλλαχτα. Πράγματι γεννούνται οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, ενώ πολλές φορές η λαϊκή βούληση τεχνηέντως δε <<φιμώνεται>>, απλώς <<παραβλέπεται>>. Αυτά είναι τα αδιαμφισβήτητα μειονεκτήματα που γεννιούνται, σε όλες τις φιλελεύθερες δημοκρατικές πολιτείες. Μα ποια είναι τα αντίστοιχα μειονεκτήματα των δικτατορικών καθεστώτων; Λογοκρισία και φίμωση με κάθε τρόπο, κάθε αντίθετης φωνής, κατάργηση της ελευθεροτυπίας, επεκτατική πολιτική, πλήρης ασυδοσία των κυβερνώντων και δυστυχία για όλο τον λαό, πολλές φορές ακόμα και των φίλων του δικτατορικού καθεστώτος. Με λίγα λόγια, τα όποια πρόσκαιρα οφέλη και η όποια πρόσκαιρη ικανοποίηση του λαϊκού περί δικαίου αισθήματος, σύντομα καταλήγουν σε εικόνες χάους, εξαθλίωσης, σήψης και απέραντης κρατικής διαφθοράς και αυθαιρεσίας.
Είναι πραγματικά δυσνόητο και ακατανόητο, κατά τη δική μου ταπεινή άποψη, εν έτει 2020, ακόμα να πιστεύουμε, ότι ο δεσποτισμός αποτελεί λύση. Ότι ο οποιοσδήποτε δικτάτορας μαζί με την προσωπική του <<αυλή>>, μπορεί να επιλύσει τα διαχρονικά προβλήματα του κόσμου μας. Να περιμένουμε από κάποιον άλλο, να κάνει αυτό που εμείς πρέπει και μπορούμε να κάνουμε. Να μην αρκούμαστε δηλαδή στο να καταγγέλλουμε, αλλά να προτείνουμε λύσεις. Να γίνουμε ενεργοί πολίτες και να ενδιαφερόμαστε για τους συμπολίτες μας. Να ψηφίζουμε, όχι με βάση την <<τσέπη>> και το ατομικό μας συμφέρον, μα με γνώμονα το κοινό καλό. Το "όλοι ίδιοι είναι", ή το " χαμένη υπόθεση η ψήφος", είναι και αυτά που <<τρέφουν>> τον απολυταρχισμό. Διότι ψηφίζοντας έχεις τη συνείδηση σου ήσυχη. Έχεις το δικαίωμα να διαμαρτυρηθείς εάν εξαπατηθείς. Έχεις το δικαίωμα να καταδικάσεις στις επόμενες εκλογές τους τυχοδιώκτες. Εάν όμως δε ψηφίσεις, είσαι ένα άβουλο ον, το οποίο εφόσον δεν προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, δε μπορεί να περιμένει όλοι οι άλλοι να σπεύσουν να προσφέρουν σε αυτόν.
Όλα αυτά φυσικά δεν αποτελούν δικαιολογία για τη διεφθαρμένη μερίδα του πολιτικού κόσμου. Η δημοκρατία ασφαλώς και μπορεί να έχει δίκαιο πρόσωπο. Ασφαλώς και μπορούν στη δημοκρατία να μη κυβερνάνε οι ημέτεροι της εκάστοτε κυβέρνησης. Ασφαλώς και μπορούν να ελέγχονται (και ποινικά ακόμα κατά τη γνώμη μου), οι πολιτικοί για τη συνέπεια λόγων και έργων. Αλλά όσο εμείς δε θα <<στεκόμαστε>> στα δικά μας πόδια και θα περιμένουμε μια θέση στο δημόσιο για να ξεχάσουμε τα πάντα, όσο εμείς θα θεωρούμε τη φοροδιαφυγή μαγκιά και εξυπνάδα , τότε δεν πρόκειται να τελειοποιηθεί στην πράξη το τελειότερο και το δικαιότερο των πολιτευμάτων. Όπως λέει και ο Γαλλοιταλός φιλόσοφος Ζοζέφ ντε Μαιστρ, φανατικός υπέρμαχος της μοναρχίας και του συντηρητισμού μεν, αδιαμφισβήτητα χαρισματικό μυαλό και πνεύμα δε: "Κάθε χώρα ( λαός) έχει την κυβέρνηση που της (του) αξίζει". Όλοι γνωρίζουμε άλλωστε, έστω και αν δυσκολευόμαστε να το παραδεχτούμε, ότι εμείς αποφασίζουμε και καθορίζουμε την πολιτική μας ηγεσία, όσο και αν βολεύει να ρίχνουμε το φταίξιμο σε άλλους.
Σε αντίθεση λοιπόν, με τον υπαρκτό και τον ιδεατό σοσιαλισμό, ή με την υπαρκτή και την ιδεατή εθνικιστική και ιμπεριαλιστική δικτατορία, η ιδεατή δημοκρατία μπορεί να καταστεί απτή πραγματικότητα. Η ψήφος του λαού, εάν ο ίδιος ο λαός διορθωθεί ( αναγκάζοντας τους πολιτικούς να ακολουθήσουν), μπορεί να δημιουργήσει έναν κόσμο πιο αξιοκρατικό, πιο φιλελεύθερο και πιο δίκαιο σε κοινωνικό, οικονομικό και αξιακό επίπεδο . Ένας κόσμος όπου ο πολιτικός ( πολιτεία) θα υπηρετεί τον πολίτη, και όχι ο πολίτης τον πολιτικό (πολιτεία). Όπου ο επιχειρηματίας θα υπηρετεί την πατρίδα και όχι η πατρίδα τον επιχειρηματία. Όπου ο υπάλληλος ( δημόσιος ή ιδιωτικός) θα υπηρετεί το γενικό και όχι το προσωπικό του συμφέρον.
Όπως λέει και ο Jean Rostand λοιπόν και με βάση όσα προανέφερα: Όσο υπάρχουν δικτατορίες, δεν μου πάει η καρδιά να κατακρίνω τη Δημοκρατία.
Υ.Γ. Και αν θεωρήσετε το κείμενο αυτό ουτοπικό και ονειρικό, μην ξεχνάτε την ονομασία του ιστότοπου αυτού, αλλά και το ότι τα όνειρα καμιά φορά γίνονται πραγματικότητα!