Με Αρετή και τόλμη, κερδίσαμε την ελευθερία μας!
Ο Ανδρέας Κάλβος, ο σύγχρονος αυτός «Πίνδαρος» του Ελληνισμού, στην « Εις Σάμον» ωδή του, καταλήγει στο εξής ορθό και ελληνοπρεπές συμπέρασμα: «Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται, ζυγόν δουλείας ας έχωσι. Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία». Και πως θα μπορούσε κανείς να περιγράψει καλύτερα το θαύμα της Ελληνικής εθνεγερσίας; Πως θα μπορούσε κανείς να περιγράψει με πιο ουσιαστικό τρόπο τα ύψιστα και ενάρετα ιδανικά για τα οποία πάλευαν οι Έλληνες ( εθνική ανεξαρτησία, ατομική και συλλογική ελευθερία, δημοκρατία, αξιοπρέπεια κ.α.), αλλά και την τόλμη με την οποία πάλεψαν για αυτά. Την τόλμη με την οποίαν κατόρθωσαν να ορθώσουν το ανάστημα τους όχι μόνο στον Οθωμανό τύραννο, αλλά και στην συντηρητική Ευρώπη του Μέττερνιχ και της ιεράς συμμαχίας, καθώς και στην εξοργιστικά ουδέτερη και άτολμη, τσαρική Ρωσία.
Όμως ο αγών των Ελλήνων επέτυχε, ακριβώς επειδή ήταν διαποτισμένος με τα ανώτερα αυτά ιδανικά. Ο αγώνας αυτός επέτυχε, ακριβώς διότι δεν υποκινήθηκε από καμία ξένη δύναμη, αλλά διότι υπήρξε αποκλειστικό δημιούργημα της αλύγιστης και ελεύθερης Ελληνικής ψυχής. Όπως μας λέει και ο «γέρος του Μοριά» άλλωστε, στον συγκινητικό και αριστοτεχνικό λόγο του στην Πνύκα: «Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση».
Διαβάζοντας κανείς τους λόγους των ηρώων του 21' δεν μπορεί παρά να αισθάνεται συγκίνηση και υπερηφάνεια. Θεωρώ πως είναι ορθόν να αναλογιστούμε όλοι μας, τι πραγματικά πέτυχαν οι εξαθλιωμένοι, μα πνευματικά αλύγιστοι πρόγονοι μας. Ναι μεν πέτυχαν την ανεξαρτησία του Ελληνικού έθνους, παράλληλα όμως πέτυχαν και την κατάρρευση της Ευρώπης των μοναρχιών και των δεσποτικών αυτοκρατοριών. Η νίκη των επαναστατημένων Ελλήνων, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλά ακόμα σκλαβωμένα έθνη, τα οποία αγωνίστηκαν και κέρδισαν την ελευθερία τους. Η Ελλάς υπήρξε λοιπόν πρωτοπόρος σε έναν ακόμα ανώτατο ιδεολογικό αγώνα. Έναν αγώνα ο οποίος κράτησε από το 1821 έως και το 1918, όπου και μετά την ήττα των κεντρικών δυνάμεων στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, οι μοναρχικές δεσποτείες της Ευρώπης οδηγήθηκαν στην οριστική διάλυση. Η ταλαιπωρημένη και πληγωμένη Ελλάς λοιπόν, κατόρθωσε όχι μόνο να επιζήσει των βαρύτατων τραυμάτων που της προκάλεσαν, αλλά κατόρθωσε και να σταθεί περήφανη στα πόδια της και να κερδίσει την ελευθερία της. Το παράδειγμα της μάλιστα ακολούθησαν πολλά ακόμα σκλαβωμένα έθνη, τα οποία με τη σειρά τους κέρδισαν το πολυπόθητο και θεάρεστο αγαθό της ελευθερίας!
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ! Τι ωραία λέξη! Και ποιος άνθρωπος δε θέλει να είναι ελεύθερος; Ποιος άνθρωπος δε θέλει να ορίζει ο ίδιος τον τρόπο ζωής του; Ποιος σώφρων άνθρωπος επιθυμεί να υποτάσσεται σε κάποιον συνάνθρωπο του; Την απάντηση στο ερώτημα μου αυτό, τη δίνει ένας ακόμα υπερήφανος Έλλην, ο μεγάλος και τρανός Μάρκος Μπότσαρης. Ο Μέγας αυτός Έλλην λοιπόν, καθώς διαφεύγει της συλλήψεως από τον Αλή Πασά ( μετά την καταστολή της εξεγέρσεως των σκληροτράχηλων και αδάμαστων Σουλιωτών), βρίσκει καταφύγιο στα Επτάνησα. Καθώς όμως πατά το πόδι του στα Επτάνησα και αντικρίζει την Βρετανική σημαία, ο Μπότσαρης δυσαρεστημένος αποφαίνεται: «Ο Έλλην δεν μπορεί να αισθάνεται ελεύθερος εκεί όπου κυματίζει η Βρετανική σημαία»! Η ρήση αυτή θεωρώ, ορίζει υποδειγματικά το κεντρικό ιδεολογικό υπόβαθρο των Ελλήνων επαναστατών.
Δεν ισχυρίζομαι ασφαλώς, ότι δεν υπήρξαν διαφωνίες μεταξύ των Ελλήνων. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπήρχαν Έλληνες που έβλεπαν με φιλικότερη ματιά είτε τους Ρώσους είτε τους Άγγλους είτε τους Γάλλους. Ισχυρίζομαι όμως ότι παρά τις μεγάλες διαφωνίες ( οι οποίες είναι διαχρονικό χαρακτηριστικό της φυλής μας), στο τέλος πάντοτε το συμφέρον της Ελλάδας υπερτερούσε. Τα παραδείγματα πάρα πολλά. Θα προσπαθήσω να αναλύσω μερικά από αυτά. Αρχικά όπως ανέφερα και προηγουμένως, η επανάσταση των Ελλήνων ξεκίνησε, χωρίς την παραμικρή έξωθεν υποστήριξη. Όπως είπε και ο Κολοκοτρώνης, οι πένητες και εξαθλιωμένοι Έλληνες, ορμώμενοι από το σύνθημα « ΕΛΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ» και μην αντέχοντας άλλο να ζουν υπό τον Οθωμανικό ζυγό, έπιασαν τα όπλα και έγιναν σταδιακά ένας οργανωμένος και συγκροτημένος στρατός.
Ένα ακόμα παράδειγμα όμως του φρονήματος των Ελλήνων της εποχής εκείνης, είναι το παράδειγμα του Ιωάννου Καποδίστρια. Ο Ιωάννης Καποδίστριας λοιπόν, υπήρξε ο πλέον έμπιστος άνθρωπος του Τσάρου. Υπουργός εξωτερικών της Τσαρικής Ρωσίας, με μεγάλες διπλωματικές επιτυχίες απέναντι στον υπερσυντηρητικό και μισέλληνα Μέττερνιχ. Όταν λοιπόν η εθνεγερσία των Ελλήνων ξεκίνησε και παρά τη διαφωνία του με τον χρόνο που αυτή ξέσπασε, ο Καποδίστριας δίχως υπερβολή, έσωσε τους Έλληνες από τον αφανισμό, καθώς ήταν αυτός που αποσόβησε την παρέμβαση των Ευρωπαίων υπέρ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Πως το κατάφερε αυτό; Με το περίφημο πρωτόκολλο ουδετερότητας, το οποίο υπεγράφη τον Ιούνιο του 1821 από τη Ρωσία και τα ισχυρά Ευρωπαϊκά κράτη και προέβλεπε το εξής ιδιοφυές: Η Τσαρική Ρωσία δεν είχε το δικαίωμα να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στους Έλληνες και οι Ευρωπαίοι αντίστοιχα δεν είχαν το δικαίωμα να προσφέρουν στρατιωτική βοήθεια στους Οθωμανούς.
Η απόφαση αυτή λοιπόν, την οποία ο Καποδίστριας πλήρωσε με την περιθωριοποίηση του από τον Τσάρο, υπήρξε και αυτή που επέτρεψε στους Έλληνες να πετύχουν τις μεγάλες στρατιωτικές νίκες των πρώτων ετών της εθνεγερσίας. Νίκες οι οποίες, σε συνδυασμό με τις ανηλεείς σφαγές των Ελληνικών πληθυσμών της Χίου, της Κωνσταντινουπόλεως κ.α, από τους Οθωμανούς, αλλά και σε συνδυασμό με τις ένδοξες ήττες του ελεύθερων Ελλήνων (ελεύθεροι πολιορκημένοι Μεσολογγίου κ.α.) δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες, για την ανάδειξη ενός ισχυρού φιλελληνικού κινήματος στο εξωτερικό. Κάπως έτσι λοιπόν, οι Μεγάλες Δυνάμεις μετέβαλλαν την ανθελληνική τους στάση και συνέβαλλαν πράγματι σε πάρα πολύ σημαντικό βαθμό, στην ανεξαρτησία των Ελλήνων και στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους ( Ναυμαχία Ναβαρίνου, παροχή στρατιωτικής βοήθειας και τεχνογνωσίας, Αγγλικό δάνειο κ.α.).
Μέσω των παραδειγμάτων αυτών, πασχίζω να αναδείξω το νόημα της Ελληνικής εθνεγερσίας του 1821. Προτού όμως παραθέσω το ιδεολογικό αποτύπωμα της Ελληνικής εθνεγερσίας όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, οφείλω να διαλύσω έναν μύθο που κυκλοφορεί ευρέως στις μέρες μας. Οι Έλληνες ποτέ δεν υπήρξαν εκ προθέσεως ραγιάδες. Οι Έλληνες βίωσαν ανείπωτες τραγωδίες κατά τη διάρκεια της σκλαβιάς τους. Παιδομαζώματα, βίαιοι εξισλαμισμοί, βαρύτατοι και άδικοι κεφαλικοί φόροι (χαράτσια), μαζικές σφαγές, ταπείνωση κ.α. Πάρα ταύτα όμως, οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να ονειρεύονται την ημέρα της ελευθερίας. Με τη βοήθεια της ορθόδοξης πίστεως και των πατέρων της εκκλησίας μας, οι οποίοι διατήρησαν ζωντανή την Ελληνική γλώσσα, καθώς και τα Ελληνορθόδοξα ήθη και έθιμα, οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να ονειρεύονται την ημέρα της πολυπόθητης λευτεριάς! Δεν έπαψαν ποτέ να πιστεύουν στον Μαρμαρωμένο βασιλιά, ο οποίος θα ανασταίνονταν για να απελευθερώσει την Κωνσταντινούπολη, δεν έπαψαν ποτέ να πιστεύουν στα κηρύγματα πατέρων της εκκλησίας μας, οι οποίοι τους έλεγαν πως ο Θεός δε θα αφήσει τα ορθόδοξα παιδιά του αβοήθητα.
Όμως πέραν από το κομμάτι της παραδόσεως, οι Έλληνες ποτέ δεν έπαψαν να αντιστέκονται με ένοπλο τρόπο στον Οθωμανό κατακτητή. Τα παραδείγματα επίσης πολλά: Οι ξακουστοί και αλύγιστοι κλέφτες που υμνήθηκαν από την λαϊκή παράδοση ως σύγχρονοι ήρωες του Ελληνισμού, οι Μανιάτες που κατόρθωσαν με τη γενναιότητα τους να κερδίσουν ένα ημιαυτόνομο πολιτειακό καθεστώς, οι Έλληνες που συμπαρατάχθηκαν στο πλευρό των αδερφών Ορλώφ, κατά τη διάρκεια των υποκινούμενων από τη Ρωσία «Ορλωφικών», οι Σουλιώτες που επί χρόνια ολόκληρα αρνήθηκαν να δηλώσουν υποταγή στον Αλή Πασά, είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα αντιστάσεως των ορθόδοξων Ελλήνων. Τα δε Ορλωφικά, είναι η πλέον τρανή απόδειξη πως οι απλοί ιερείς της Ελληνικής επικράτειας καθώς και το πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, κράτησαν ζωντανό το όραμα της ελευθερίας στις ψυχές των Ελλήνων. Εν ολίγοις, αίμα για χάρη της πατρίδας έδωσαν όλα τα μέλη της Ελληνικής κοινωνίας. Για την πατρίδα αγωνίστηκαν και έδωσαν αίμα και οι κληρικοί (Παλαιών Πατρών Γερμανός, Ανανίας Λαμπράδης, Καλόγερος Σαμουήλ, Κοσμάς Αιτωλός κ.α.), και οι προεστοί ( Μαυρομιχαλαίοι, Σισιναίοι κ.α.) και οι έμποροι και οι καραβοκύρηδες ( Κουντουριώτες, Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Νικολής Αποστόλης κ.α.) και γενικότερα η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων. Διότι το Ελληνικό κράτος που τώρα γνωρίζουμε δεν χτίστηκε εν μία νυκτί, αλλά κατόπιν μακροχρόνιων και άκρως αιματηρών και επικών αγώνων ( 1821-1949).
Ας κλείσουμε όμως, αναλογιζόμενοι το ύψιστο ιδεολογικό υπόβαθρο της εθνεγερσίας του 21'. Ας κλείσουμε αναλογιζόμενοι το γεγονός ότι οι πρόγονοι μας με Αρετή και Τόλμη και παρά τις όποιες μεταξύ τους διαφορές, βρήκαν το κουράγιο να εξεγερθούν και να διεκδικήσουν την ελευθερία τους, απέναντι σε μία υπερσυντηρητική Ευρώπη και σε έναν ισχυρό και πολυπληθέστερο Οθωμανικό στρατό. Μάλιστα το παράτολμο και ουτοπικό εγχείρημα τους πέτυχε, ακριβώς επειδή παρά τις διαφορές η αγάπη για την Ελλάδα ήταν κοινή και απεριόριστη. Ακριβώς επειδή στις κρίσιμες στιγμές κατάφερναν να διαφυλάξουν την ιερότητα του αγώνος τους. Ακριβώς επειδή πάλεψαν, όχι για να αντικαταστήσουν την Οθωμανική σημαία με την Βρετανική, την Ρωσική και πάει λέγοντας, αλλά επειδή πάλεψαν για να αντικαταστήσουν την Οθωμανική σημαία με την γαλανόλευκη και γεμάτη ύψιστους συμβολισμούς Ελληνική σημαία!
Υ.Γ. Στους οπαδούς της διχόνοιας των Ελλήνων και του άσβεστου μίσους, προτείνω να διαβάσουν την απάντηση που έδωσε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης σε έναν χωρικό, ο οποίος μιλούσε κατά του Καποδίστρια, ο οποίος δολοφονήθηκε από τους Μαυρομιχαλαίους, λόγω του «τυφλού» μίσους που είχαν οι δεύτεροι για τον κυβερνήτη Καποδίστρια ( δεν εξετάζουμε το πώς και το γιατί της υποθέσεως αυτής, αλλά την παραδοχή του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη πως το μίσος μόνο να βλάψει την πατρίδα μπορεί και όχι να την ωφελήσει): «Ανάθεμα στους Αγγλογάλλους που ήσαν η αιτία και εγώ έχασα τους δικούς μου, και το Έθνος έναν άνθρωπο που δε θα τόνε ματαβρεί»
Υ.Γ.1 Κλείνω και αυτό το άρθρο με τη ρήση του Αριστοτέλους περί του Ελληνικού έθνους και των αδιανόητων δυνατοτήτων του, την οποία επιβεβαίωσαν οι αγωνιστές του 21: «Το ελληνικό γένος ζει ελεύθερα και διοικείται άριστα και θα μπορούσε να κυριαρχήσει, αν ήταν πολιτικά ενωμένο».