Ο Θουκυδίδης, οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, ο Ιούλιος Καίσαρας και οι Έλληνες του σήμερα
" ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΑΥΤΗ Η ΥΨΙΣΤΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ"
Το ιστορικό έργο του Θουκυδίδη για τον Πελοποννησιακό πόλεμο, προσφέρει πολύτιμα διδάγματα όχι μόνο ως προς την επιστήμη της ελευθερίας, αλλά και ως προς την επιστήμη της πολιτικής. Οι λόγοι του Ερμοκράτη στους Έλληνες της Ιταλίας, οι οποίοι καλούνται να αντιμετωπίσουν την απειλή της κραταιής Αθήνας, ο επιτάφιος του Περικλέους για τα θύματα του εμφύλιου σπαραγμού, καθώς και η κρίση του Θουκυδίδη για τα τραγικά συμβάντα της ζοφερής εκείνης εποχής (εμφύλιος Κέρκυρας κ.α), αποτελούν έναν διαχρονικό οδηγό για τις ανθρώπινες κοινωνίες και για το πως πρέπει να δομούνται οι σχέσεις σε αυτές, καθώς και έναν διαχρονικό οδηγό ορθολογικής ασκήσεως της τέχνης της πολιτικής.
Μέσα όμως από αυτό το ασυναγώνιστο σε πνευματική και λογοτεχνική ομορφιά, έργο μαθαίνουμε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, πως η ελευθερία είναι το ύψιστο των αγαθών. Είτε μιλάμε για έναν απλό άνθρωπο, είτε μιλάμε για μία πόλη είτε για μία χώρα. Ο Ερμοκράτης o Συρακούσιος: προσπαθώντας να πείσει τους Έλληνες της Ιταλίας να μην θέσουν οικειοθελώς την κραταιή Αθήνα ως δεσπότη του τόπου τους, χρησιμοποιεί την εξής σπουδαία ρήση: " Μέμφομαι όχι εκείνους που είναι πρόθυμοι να άρχουν, αλλά εκείνους που είναι πρόθυμοι να υποτάσσονται σε άλλους"! Ο Περικλής πάλι, προσπαθώντας να ανυψώσει το ηθικό των Αθηναίων πολιτών, οι οποίοι είδαν τους δικούς τους ανθρώπους να πέφτουν νεκροί στο πεδίο της μάχης, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι: " Ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι"!
Όμως όσο χαρισματικός και καινοτόμος και εάν ήταν ο Θουκυδίδης, το έργο του δεν αποτέλεσε ένα "ξένο σώμα" από την κοινωνία εις την οποία αναφερόταν. Ολόκληρος ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, χτίστηκε επάνω στο δόγμα της "ελευθεριότητας". Οι κυνικοί φιλόσοφοι, δίδασκαν την ελευθερία από τις συμβάσεις των ανθρωπίνων κοινωνιών. Οι Στωικοί φιλόσοφοι δίδασκαν την ελευθερία του ανθρώπου από την ματαιοδοξία και τα πάθη της καθημερινότητας του, και ο Αριστοτέλης και οι διάδοχοι του (περιπατητική σχολή) επαινούσαν την ελευθεριότητα ως αρετή του συνετού ανθρώπου, ο οποίος δεν υπερεκτιμά την αξία των υλικών αγαθών και μπορεί να αποζητά την εξύψωση του πνεύματος του, απαλλαγμένος από τις στείρες υλικές επιθυμίες του μέσου ανθρώπου.Όπως βλέπουμε λοιπόν, ο ελεύθερος άνθρωπος στην αρχαία Ελλάδα, ήταν πράγματι ο σπουδαίος άνθρωπος της εποχής. Η λέξη της ελευθερίας ήταν συνυφασμένη με ύψιστες αξίες και ιδανικά και όποιος κατείχε τις αξίες αυτές, αυτόματα ελάμβανε και τον τιμητικό τίτλο του "ελευθέριου" ή "ελεύθερου" ανθρώπου.
Ας αφήσουμε όμως πίσω το λαμπρό παρελθόν και ας επικεντρωθούμε στο παρόν. Άραγε οι Έλληνες του σήμερα αισθανόμαστε ελευθέριοι; Κατά τη γνώμη μου, μία φράση που ο Ιούλιος Καίσαρας απήυθυνε στους Αθηναίους που ικέτεψαν για τη συγχώρεση του, μετά τη νίκη του έναντι του Πομπηίου στη μάχη των Φαρσάλων το 48 π.Χ. ( Οι Αθηναίοι άβουλοι και υποχρεωμένοι να συμμετάσχουν στον στρατό του Πομπήιου), αποτυπώνει με απίστευτα "προφητικό" και έγκυρο τρόπο, την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας: " Πόσες φορές ακόμα θα σας σώσει η φήμη των προγόνων σας από την καταστροφή που επισύρετε οι ίδιοι";
Οι Έλληνες του σήμερα λοιπόν, χάσαμε τον προσανατολισμό μας και δεν καταφέραμε να γίνουμε το πολιτιστικό επίκεντρο της οικουμένης. Οι Έλληνες χάσαμε τον προσανατολισμό μας και αντί να διεκδικήσουμε τον ιστορικό και φυσικό μας ρόλο εντός του διαχρονικού σπιτιού μας, της Ευρωπαικής ηπείρου, αρκούμαστε σε έναν περιθωριακό ρόλο που το ένδοξο παρελθόν μας και η ασυναγώνιστη γεωπολιτική μας θέση, μας προσφέρει. Χάσαμε τον προσανατολισμό μας και αντί να συζητάμε για ιδέες, συζητάμε για κόμματα. Τα πανεπιστημία μας, οι χώροι οι οποίοι διαμορφώνουν τις κοινωνικοπολιτικές συνειδήσεις των μελλοντικών γενεών, αντί να είναι φορείς ελεύθερης σκέψεως και διακίνησης ιδεών, φορείς πατριωτισμού και ορθολογικής σκέψεως, μετατράπηκαν σε φορείς ανούσιων κομματικών προστριβών και τραμπουκισμών. Μετατράπηκαν σε εκκολαπτήρια κομματικών στελεχών και όχι σε εκκολαπτήρια σκεπτόμενων και ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα της γενικότερης παρακμής που βιώνουμε. Και όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, για την παρακμή την οποία βιώνουμε την κύρια ευθύνη δεν την έχουν ούτε οι ξένοι ούτε η κακή μας η τύχη. Την κυρία ευθύνη την έχουμε εμείς οι Έλληνες, οι οποίοι αρνούμαστε να σκεφτούμε ως ελεύθεροι άνθρωποι και εξακολοθούμε να υποτιμάμε τους εαυτούς μας. Εξακολουθούμε να μην ακούμε τα σοφά λόγια των ηρώων της Θουκιδίδειας ιστορίας, καθώς και των αρχαίων μας φιλοσόφων. Εξακολοθούμε να μην δίνουμε απάντηση στην εύλογη απορία του Ιουλίου Καίσαρα, και αντί να διεκδικούμε τον τίτλο του γεωπολιτικού και πολιτισμικού πρωταγωνιστή, διεκδικούμε τον τίτλο του σημαίνοντα επαίτη.
Αυτή είναι η πικρή αλήθεια και αυτή την αλήθεια θα πρέπει να εργαστούμε για να αλλάξουμε. Θα πρέπει επιτέλους να εργαστούμε όλοι μαζί, ο καθένας στον τομέα που τον αφορά, έτσι να αναβαθμιστεί ο πολιτισμικός και ο γεωπολιτικός ρόλος της χώρας μας. Θα πρέπει να εργαστούμε έτσι ώστε τα παιδευτήρια των Ελλήνων να γίνουν φορείς ελεύθερης σκέψεως, πατριδοφροσύνης και ουσιαστικής γνώσεως. Θα πρέπει να εργαστούμε έτσι ώστε το θέατρο, ο κινηματογράφος και η τηλεόραση μας να γεννούν ύψιστα ιδανικά και πατριωτικές αξίες. Θα πρέπει να εργαστούμε έτσι ώστε ο διάλογος στη χώρα μας να αποκτήσει και πάλι περιεχόμενο ιδεολογικό και κοινωνικό και όχι το στείρο κομματικό περιεχόμενο των τελευταίων δεκαετιών. Θα πρέπει με την ψήφο μας και με την πολιτική μας δράση, να αγωνιστούμε έτσι ώστε η Ελλάδα μας να γίνει ένας σημαίνων διαμορφωτής και όχι άσημος παρατηρητής των παγκόσμιων εξελίξεων.
Βέβαια θα σπεύσουν πολλοί (και όχι αδίκως), να αναρωτηθούν: " Και εάν προσπαθήσουμε; Θα πετύχουμε;". Με τη σειρά μου θα σπεύσω να απαντήσω με σύνεση αλλά και αισιοδοξία, πως σίγουρα ο αγώνας αυτός δε θα είναι εύκολος, μα σίγουρα θα είναι σπουδαίος και σίγουρα αξίζει να δοθεί. Διότι όπως μας λέει και ο Περικλής : "Ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι"!
Υ.Γ. Σαν σήμερα το 1903, γεννήθηκε ο Τζορτζ Όργουελ. Ο γνωστός αυτός Βρετανός συγγραφέας, ο οποίος δήλωνε "συντηρητικός αναρχικός" και οποίος με πάθος και με ζέση αντιτάχθηκε σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού και υπήρξε "λογοτεχνικός εδραιωτής" του δυτικού φιλελεύθερου δόγματος, το οποίο πολλοί περιφρόνησαν, μα ακόμα περισσότεροι ευεργετήθηκαν από αυτό και το επικαλέστηκαν σε δύσκολες στιγμές για τους ίδιους.