ΟΤΑΝ Ο ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ, Ο ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΧΑΡΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Το κινηματογραφικό φαινόμενο του 2019 είναι χωρίς αμφιβολία η ταινία <<Joker>> την οποία σκηνοθέτησε με μια ιδιαίτερη και καινοτόμο διάθεση ο Tood Phillips και την απογείωσε με τη συγκλονιστική και καθηλωτική του ερμηνεία ο Joaquin Phoenix ( αν και κατά την προσωπική μου άποψη η υπόσταση που έδωσε ο Τζακ Νίκολσον στο συγκεκριμένο ρόλο είναι αξεπέραστη). Μια ταινία η οποία επιθυμεί να καυτηριάσει την σήψη και τη διαφθορά της κοινωνίας μας, καθώς και τον απομονωτισμό που δέχονται άνθρωποι με ιδιαιτερότητες, από την πολιτεία (κράτος) και τους συνανθρώπους του. Το πετυχαίνει μάλιστα σε ικανοποιητικό βαθμό, αν και σκοπίμως θεωρώ υπερβάλλει αρκετά και αχρείαστα σε ορισμένα σημεία για να εντυπωσιάσει και να προσεγγίσει το θεατή.
Και τώρα ερχόμαστε στο θέμα του τίτλου μας. Το <<JOKER>> είναι μια ταινία, η οποία <<ακροβατεί>> εντυπωσιακά μεταξύ του ρεαλισμού ( οι δυσκολίες και οι κακουχίες που περνά ένας μέσος καθημερινός άνθρωπος), του σουρεαλισμού (κάποιες σκηνές σίγουρα εμπεριέχουν σε μεγάλο βαθμό τον παράγοντα της υπερβολής και της υπερβατικότητος) αλλά και του ρομαντισμού ( η παιδική αθωότητα για παράδειγμα καθώς και η έμφαση στο συναίσθημα και όχι τόσο στη λογική του θεατή). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως ταινίες οι οποίες επίσης εμπεριέχουν και περικλείουν τα τρία αυτά σημαντικά καλλιτεχνικά ρεύματα έχουν καθηλώσει και συναρπάσει το κοινό. Η Πιο χαρακτηριστική κατ' εμέ είναι το συγκλονιστικό έπος εποχής << BRAVEHEART>> ( 5 όσκαρ μεταξύ των οποίων όσκαρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας) ( η αγαπημένη μου ταινία), με τον Ράνταλ Γουάλας (σεναριογράφος) και το Μελ Γκίμπσον να σκηνοθετεί ( παίρνοντας όσκαρ μάλιστα για την σκηνοθεσία της συγκεκριμένης ταινίας) και να υποδύεται τον κεντρικό ήρωα ( Γουίλιαμ Γουάλας) ο οποίος οδήγησε τους Σκωτσέζους στον αγώνα τους για ελευθερία και ανεξαρτησία. Μια ταινία με έντονο συναίσθημα και ρομαντισμό ( η απώλεια των γονιών του Γουάλας σε μικρή ηλικία καθώς και ο παιδικός έρωτας του με την Murron MacClannough), ενώ τα ρεαλιστικά στοιχεία αυτής της ταινίας με μια μαεστρική κινηματογραφική σουρεαλιστική ματιά καθηλώνουν το θεατή ( οι έντονες σκηνές βίας κατά τις πολεμικές συγκρούσεις των δύο στρατών, η σκληρή στάση του Αγγλικού στρατού απέναντι στους Σκωτσέζους, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο ο Γουάλας κατόρθωσε να ενώσει απλούς, άτακτους πολίτες, υπό το όραμα της ανεξαρτησίας και να δημιουργήσει έναν ικανότατο στρατό).
Αποδεικνύεται λοιπόν ξεκάθαρα ότι μια ταινία, εάν κατορθώσει να <<ακροβατήσει>> επιτυχημένα μεταξύ της απεικονίσεως της << σκληρής>> και <<ωμής>> πραγματικότητας και ταυτόχρονα προσδώσει σε όλα αυτά ένα σουρεαλιστικό και ρομαντικό υπερβατικό στοιχείο μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων. Μπορεί να δημιουργήσει σκηνές οι οποίες θα μείνουν <<χαραγμένες>> για πάντα στο μυαλό και την καρδιά του θεατή. Μπορεί να τον ευαισθητοποιήσει και να τον προβληματίσει. Μπορεί να αναδείξει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας και να δώσει το <<έναυσμα>> για να αλλάξουν αυτά. Διότι αυτό ακριβώς είναι η κινηματογραφική τέχνη. Μια τέχνη η οποία σκοπεύει στη διόρθωση των στρεβλώσεων της κοινωνίας μας, καθώς και στην καθιέρωση ορισμένων βασικών αρχών και δικαιωμάτων μας ( ανεξαρτησία, ισονομία, ομόνοια σεβασμός και αλληλεγγύη). Υπάρχουν φυσικά, πολλά παραδείγματα τέτοιου είδους ταινιών οι οποίες έχουν ξεχωρίσει ( όπως για παράδειγμα ο Αντιρρησίας συνείδησης και πάλι σε σκηνοθεσία Μελ Γκίμπσον και τον Άντριου Γκάρφιλντ στον πρωταγωνιστικό ρόλο), αλλά αυτά που ήδη έχουν προαναφερθεί πιστεύω είναι αρκετά.
Άρα λοιπόν οι ταινίες εποχής, αλλά και οι ταινίες οι οποίες αναφέρονται στο παρόν, ή και στο μέλλον, μπορούν να συγκινήσουν και να πουν κάτι στον κόσμο, αρκεί να μην περιοριστούν αποκλειστικά σε ένα ρομαντικό πλαίσιο ή αντίστοιχα σε ένα ρεαλιστικό. Διότι οι άνθρωποι πάντοτε θα έχουμε την ανάγκη να πιστεύουμε σε ανώτερα συναισθήματα και ιδέες, όμως εάν επιθυμούμε να τις κάνουμε πράξη θα πρέπει να γνωρίζουμε προηγουμένως τη σκληρή πραγματικότητα και πως αυτή διαμορφώθηκε.
Εν κατακλείδι λοιπόν σωστά κριτήρια κατά την ταπεινή μου άποψη για να κρίνεις αν μια ταινία ξεχωρίζει και επιθυμεί να πει κάτι διαφορετικό, είναι το κατά πόσο αυτή η ταινία μπορεί να εναλλάσσεται μεταξύ της κυνικότητας και του ιδεαλισμού, μεταξύ του ιδεατού και του πραγματικού, ακόμα και αν όλα αυτά γίνονται με μία δόση σουρεαλιστικής υπερβολής η οποία εύκολα διακρίνεται αλλά είναι και απαραίτητη για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του θεατή