«Το γυναικείο φύλλο μαχόμενο»
Η αιώνια και ατέρμονη πάλη των δύο φύλων είναι γνωστή και αποτελεί μία φυσική αναγκαιότητα του ανθρώπου. Εν έτει όμως 2021, μήπως έφτασε η στιγμή, να απαλλαγούμε από συντηρητικά, αλλά και προοδευτικά στερεότυπα του παρελθόντος; Μήπως έφτασε η στιγμή να εργαστούμε για μία κοινωνία πραγματικά ΙΣΗ, στην οποία κάθε άνθρωπος θα έχει ίδιες ευκαιρίες, ίδια προνόμια και ίδιες υποχρεώσεις; Μήπως έφτασε ο καιρός να παύσουμε να παλεύουμε για την άδικη ανωτερότητα και να εργαστούμε για την ωφέλιμη και ορθή ισότητα;
Ασφαλώς το ζήτημα ισότητας μεταξύ των δύο φύλλων, έχει πάρα πολλές παραμέτρους, αλλά και πάρα πολλές θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις. Εγώ σήμερα θα θελήσω να αναφερθώ σε ένα θέμα διαχρονικά επίκαιρο, το οποίο φαίνεται ακόμα και στις μέρες μας να αποτελεί, μία από τις πλέον αδικαιολόγητες κοινωνικές προκαταλήψεις. Ομιλώ λοιπόν, για το ζήτημα της στράτευσης των γυναικών, το οποίο κάθε φορά που εγείρεται, δημιουργεί θύελλα αρνητικών αντιδράσεων. Ας εξετάσουμε όμως το θέμα αυτό με τρόπο ψύχραιμο και πραγματολογικό. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει λοιπόν τη μητρική ιδιότητα των γυναικών, η οποία εκ των πραγμάτων δυσχεραίνει μία πιθανή στράτευση τους. Αφήνοντας όμως εκτός συζήτησης αυτή την ιδιαίτερη και θεάρεστη κατάσταση, οφείλουμε να εξετάσουμε τις υπόλοιπες παραμέτρους του στρατολογικού ζητήματος.
Εφόσον επιθυμούμε να μιλάμε για μία κοινωνία ίσων προνομίων και υποχρεώσεων, οφείλουμε να αποδεχτούμε ότι κάθε πολίτης ενός κράτους, έχει την υποχρέωση να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία. Ασφαλώς δεν ομιλούμε για περιπτώσεις όπου εγείρονται ζητήματα συνειδήσεως, τα οποία γίνονται σεβαστά από το εθνικό μας σύνταγμα, αλλά για περιπτώσεις όπου πληρούνται όλα τα κριτήρια για να υπηρετήσει ένας/μία πολίτης τη θητεία του/της στον Ελληνικό στρατό. Εάν λοιπόν σκοπεύουμε σε μία κοινωνία ίσων ευκαιριών, δεν πρέπει να καταρρίψουμε άλλο ένα θεμελιώδες στερεότυπο των ανθρωπίνων κοινωνιών; Δεν πρέπει να αποδείξουμε εμπράκτως το αξιόμαχο των γυναικών του έθνους μας; Δεν πρέπει να αποδείξουμε ότι το γυναικείο φύλλο είναι ικανό όχι μόνο να ανταποκριθεί σε συνθήκες πολέμου, αλλά και να διακριθεί παράλληλα; Δεν πρέπει να διαμορφώσουμε το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, έτσι ώστε να διαψεύσουμε τον Αντιφώντα (Αθηναίος Σοφιστής ο οποίος έζησε τον 5ο αι. π.Χ.), ο οποίος συνήθιζε να διδάσκει πως: « Η ισότητα υπάρχει φύσει, ενώ η ανισότητα νόμω»;
Ας αφήσουμε όμως το καθαρά πρακτικό κομμάτι της υποθέσεως για τους πλέον ειδικούς ( δικαστικοί λειτουργοί, εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του έθνους, αρμόδια συνδικαλιστικά όργανα) και ας κάνουμε μία σύντομη μυθολογική και ιστορική αναδρομή, στο φαινόμενο « ΜΑΧΟΜΕΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ». Επιστρέφοντας λοιπόν στην παράδοση των αρχαίων ημών προγόνων, θα δούμε ότι ακόμα και σε μία κοινωνία βαθύτατα πατριαρχική, οι μαχόμενες γυναίκες, υπήρξαν ισχυρό φόβητρο για τον μέσο πληθυσμό. Ο θρύλος που συνόδευε τις ξακουστές Αμαζόνες ή τις γυναίκες της Λήμνου είναι γνωστός και αποδεικνύει την πίστη που είχαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, πως εάν οι γυναίκες αντιληφθούν τη δύναμη τους, μπορούν να συγκροτήσουν μία ισχυρότατη και άκρως πειθαρχημένη στρατιωτική δύναμη. Η συνετή γυναικεία φύση λοιπόν, σε συνδυασμό με την απαραίτητη πολεμική εξάσκηση, προκαλούσε δέος στους αρχαίους Έλληνες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός, ότι οι Αμαζόνες ηττήθηκαν μόνο από ημίθεους ήρωες όπως ο Ηρακλής και ο Αχιλλέας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αδάμαστες και αιμοδιψείς γυναίκες της Λήμνου, δαμάστηκαν και σαγηνεύτηκαν, μόνο από τον Ιάσωνα και τους ξακουστούς αργοναύτες τους.
Ας αναλύσουμε όμως λίγο παραπάνω, την ιστορία των δύο αυτών φυλών. Ας ξεκινήσουμε από τις γυναίκες της Λήμνου λοιπόν. Τις όμορφες και οξυδερκείς αυτές γυναίκες, τις οποίες η Αφροδίτη καταράστηκε σύμφωνα με την αρχαιοελληνική παράδοση ( επειδή λησμονούσαν τις θυσίες προς το πρόσωπο της), να αναδίδουν από τις μασχάλες τους μία άκρως αντιαισθητική μυρωδιά. Οι άντρες της Λήμνου λοιπόν, μην μπορώντας να αντέξουν την αποπνικτική αυτή μυρωδιά, περιφρόνησαν τις δύσμοιρες γυναίκες τους και βρήκαν παρηγοριά σε σκλάβες Θρακικής καταγωγής. Τούτη η προσβολή όμως, ήταν και αυτή που ξύπνησε στις γυναίκες της Λήμνου το ένστικτο της επιβίωσης και της εκδίκησης. Σύσσωμος ο γυναικείος πληθυσμός του νησιού του Ηφαίστου, ενώθηκε και υπό την ηγεσία της Υψιπύλης ( κόρη του γηραιού βασιλέως Θόαντος) κατέσφαξε τους άπιστους άνδρες του νησιού και ανέλαβε την εξουσία του τόπου. Κανείς άνδρας πλέον δεν πατούσε το πόδι του στη Λήμνο, φοβούμενος ότι θα έχει την μοίρα των βαριόμοιρων ανδρών του νησιού. Ο μόνος που το τόλμησε ( εν αγνοία του), ήταν ο Ιάσων και οι αργοναύτες τους, μετά από πολλά χρόνια.
Η υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι γυναίκες της Λήμνου βέβαια, μόνο εχθρική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Τα χρόνια είχαν περάσει, οι γυναίκες της Λήμνου έβλεπαν τον κίνδυνο της δημογραφικής συρρίκνωσης και κάπως έτσι ενώθηκαν με τους Αργοναύτες. Ο ίδιος ο Ιάσων, έγινε ο πατήρ του παιδιού της Υψιπύλης Εύηνου, ο οποίος και τη διαδέχτηκε στο θρόνο του νησιού. Το άδοξο τέλος της μητέρας του βέβαια είναι επίσης γνωστό. Η πανίσχυρη βασίλισσα της Λήμνου βρέθηκε στην εξορία, ακριβώς επειδή αποδείχτηκε η πλέον συναισθηματικά ευάλωτη μεταξύ των επαναστατημένων γυναικών. Ο λόγος; Ήταν η μόνη που έκρυψε τον γηραιό πατέρα της, διασώζοντας τον από το τραγικό τέλος που υπέστησαν οι υπόλοιποι άντρες του νησιού.
Ας έλθουμε όμως σε γυναικείες φυλές με πολεμικές περγαμηνές, η ιστορική ύπαρξη των οποίων πλέον δεν αμφισβητείται. Οι Αμαζόνες, οι αλύγιστες αυτές γυναίκες του Πόντου, οι οποίες έσπειραν τον τρόμο και τον όλεθρο στον ανδρικό πληθυσμό, είναι πλέον αποδεκτό ότι υπήρξαν ως φυλή. Οι φοβερές περιγραφές που δίνουν για τις αιμοδιψείς αυτές γυναίκες, οι ιστορικοί της αρχαιότητας πραγματικά προκαλούν σοκ και δέος. Οι επικές μάχες που έδωσαν οι Ηρακλής και Θησέας με τη βασίλισσα τους Ιππολύτη, καθώς και η επική και συνάμα τραγική μονομαχία του Πηλείδη Αχιλλέα με την βασίλισσα των Αμαζόνων Πενθεσίλεια, είναι χαρακτηριστικά δείγματα του στρατιωτικού βεληνεκούς των Αμαζόνων. Των ατρόμητων τοξοτριών, οι οποίες μπορούσαν να ζουν αυτόνομες, αρνούμενες να ενταχθούν στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και ζώντας ως ελεύθεροι άνθρωποι δίχως πατρίδα και σπίτι να τους περιμένει. Και μπορεί ο ιδιόρρυθμος και σκληρός αυτός τρόπος ζωής, να τους οδήγησε στον αφανισμό, μα τα κατορθώματα τους καταγράφηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας, και οι Αμαζόνες μετατράπηκαν σε σύμβολο γυναικείας αυτοδιάθεσης και ισχύος.
Και αν όμως τα θρυλικά παραδείγματα δεν μας πείθουν για το αξιόμαχο των γυναικών ( σε μάχες σώμα με σώμα και όχι απρόσωπες και εξ 'αποστάσεως όπως οι σημερινές) δε μας πείθουν, ας εξετάσουμε ένα καθαρά ιστορικό παράδειγμα. Ας δούμε λοιπόν πως ο Κύρος Β' ο Μέγας, ο πρώτος μεγάλος βασιλέας των Περσών, ο οποίος κατόρθωσε να ενώσει τους Πέρσες και τους Μήδους, να συντρίψει τους Βαβυλώνιους και να κατακτήσει τη Λυδία ( το πάμπλουτο βασίλειο του βασιλέως Κροίσου) βρήκε τραγικό θάνατο. Ο σπουδαίος αυτός στρατηγός και ηγέτης λοιπόν, δεν πέθανε πολεμώντας το στρατό των Μήδων, των Βαβυλωνίων ή των Λυδίων. Αντιθέτως, πέθανε πολεμώντας μία ομοσπονδία αρχαίων Ιρανικών λαών, οι οποίοι αποκαλούταν Μασσαγέτες. Στρατηγός όμως της άσημης αυτής φυλής, η οποία επέτυχε μία πραγματικά σπουδαία και απροσδόκητη νίκη απέναντι στον κραταιό Περσικό στρατό, δεν ήταν κάποιος άνδρας, αλλά μία θαρραλέα γυνή, η Τόμυρις. Η ανυπότακτη αυτή γυναίκα λοιπόν, όχι μόνο κατόρθωσε να ηγηθεί ενός ολόκληρου στρατεύματος, όχι μόνο κατόρθωσε με το στρατηγικό της δαιμόνιο να αποκρούσει τον πολυπληθέστερο Περσικό στρατό, κατόρθωσε και το ακατόρθωτο. Ο Βασιλεύς Κύρος έπεσε πολεμώντας το λαό της. Ο πανίσχυρος βασιλέας, υποτάχθηκε μπροστά στην «φλεγόμενη» καρδιά και θέληση της βασιλίσσης Τόμυρις.
Και τα ιστορικά παραδείγματα ασφαλώς δεν σταματούν εκεί. Η Αρτεμίσια Α' της Καρίας, η οξυδερκής και προνοητική αυτή σύμβουλος του Ξέρξη στη δεύτερη φάση των Περσικών πολέμων, αποτελεί ένα ακόμα τρανταχτό παράδειγμα. Τα δε κατορθώματα της κατά της διάρκεια του έπους για εμάς τους Έλληνες της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, ανάγκασαν τον Ξέρξη να προχωρήσει στην εξής διαπίστωση: « οι άνδρες μου έγιναν γυναίκες και οι γυναίκες άνδρες».
Όμως επανερχόμενοι εν τάχει στο μυθολογικό κομμάτι της Ελληνικής παραδόσεως, οφείλουμε να προσέξουμε ότι οι γυναίκες ανέκαθεν διατηρούσαν την αγνή και ειρηνική φύση τους, μα παράλληλα διέθεταν και μία πολεμική φύση, την οποία εκπροσωπούσε η Παλλάδα Αθηνά. Η πανίσχυρη Θεά της Σοφίας, η οποία με τη σύνεση και την μαχητικότητα της, κατόρθωνε πάντα να κατατροπώνει τον χειμαρρώδη θεό του πολέμου, ο οποίος εκπροσωπούσε την αρρενωπή, αλλά και την ελαφρόμυαλη όψη του μέσου πολεμιστή. Ενώ υπάρχουν και άλλες μυθολογικές μορφές, όπως αυτή της Αταλάντης, οι οποίες αποδεικνύουν περίτρανα την πίστη που είχαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, στις ικανότητες μίας γυναίκας αυτόνομης.
Μη νομίζετε διαβάζοντας όλα αυτά, ότι είμαι κάποιος άνθρωπος πολεμοχαρής. Ένας άνθρωπος που κρίνει τους ανθρώπους με βάση τα σωματικά τους προσόντα και ικανότητες. Αντιθέτως, θαυμάζω τους ανθρώπους που μεγαλουργούν εν καιρώ ειρήνης, σε επαγγελματικούς τομείς ωφέλιμους για το κοινό σύνολο. Είμαι όμως και ένας άνθρωπος, ο οποίος πιστεύει ότι κάθε άνθρωπος, πρέπει να διεκδικεί τα δικαιώματα του με πράξεις και όχι με λόγια. Είμαι ένας άνθρωπος ο οποίος πιστεύει στη ρήση του Ιούνιου Γιουβενάλη « νους υγιής εν σώματι υγιή», αλλά και στην ρήση του Ισοκράτους: « Η σωματική δύναμη μαζί με φρόνηση ωφέλησε, αλλά χωρίς αυτή, τους περισσότερους τους έβλαψε». Πιστεύω εν τέλει ότι οι κοινωνίες μας μπορούν να προοδεύσουν και να εξελιχτούν, μόνο εάν λάβουν σοβαρά υπόψη τους, τη ρήση του Ντουάιτ Αιζενχάουερ ( Αρχιστράτηγος των ΗΠΑ στον Β' παγκόσμιο πόλεμο και μετέπειτα Πρόεδρος των ΗΠΑ): « Μόνο η δύναμη μπορεί να συνεργαστεί. Η αδυναμία μπορεί μόνο να ικετεύσει»!
Εν ολίγοις, μία κοινωνία ίσων ευκαιριών, προνομιών και υποχρεώσεων, δεν μπορεί να χτιστεί με όμορφα λόγια και ευχολόγια. Μία κοινωνία ίσων κοινωνικών ευκαιριών, μπορεί να χτιστεί, μόνο εάν αποφασίσουμε να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Μόνο εάν καταλάβουμε ότι η μάχη εναντίον του κακού πρέπει να είναι μάχη ιδεολογική, αλλά πρέπει να είναι και μάχη πρακτική. Θα «χτίσουμε» εν τέλει μία κοινωνία «από μάρμαρο και όχι από τούβλο», εάν εργαστούμε για να διαψεύσουμε τη ρήση του Αντιφώντος του Σοφιστή και να επιβάλουμε την ισότητα των δύο φύλων και ΦΥΣΕΙ και ΝΟΜΩ! Διότι μόνο εάν κάθε μονάδα ξεχωριστά αισθανθεί ισχυρή και αυτόνομη, μόνο τότε θα οικοδομήσουμε ένα σύνολο ισχυρών, αυτόνομων και δίκαιων ανθρώπων!